Bαλεριάνα (Valeriana officinalis) Οικ. Valerianaceae

Φυτό πολυετές, ύψους 0.50-1.30 μ. Με άφθονες παραφυάδες. Η ρίζα είναι βαρύοσμη και ο βλαστός αυλακωτός, με χνουδωτούς κόμπους. Τα φύλλα αντίθετα, πτερωτά, με 13- 21 λογχοειδή φυλλάρια. Τα ρόδινα ή λευκά άνθη του, φερόμενα πολλά μαζί υπό μορφήν ομπρέλας, εμφανίζονται την άνοιξη.

Η βαλεριάνα, αν και ανήκει στα φυτά της ελληνικής χλωρίδας, δεν είναι πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα. Θα την συναντήσουμε μόνο δε ορεινούς τόπους της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Κέρκυρας, με τις ονομασίες βαλεριανή, άγριος ζαμπούκος, μυριστική. Το όνομα valeriana προέρχεται από το λατινικό valere (=υγιαίνω). Το όνομα φου, που αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη για ορισμένα είδη της Ν. Ευρώπης, χρησιμοποιήθηκε αργότερα και για το εν λόγω φυτό. Ετσι ο Isaak Judacns το 1000 μ.χ. έγραψε ότι το φου είναι η βελεριάνα. Ο Πλίνιος την ονομάζει Nardus Callica.

Σε πολλά μέρη της Ευρώπης καθώς και των Η.Π.Α καλλιεργείται για τη ρίζα της, που αποτελεί και το κυρίως φαρμακευτικό τμήμα του φυτού. Με απόσταξη των ριζών παραλαμβάνεται το αιθέραιο έλαιο, που περιέχει βορνεόλη, βαλεριανική αλδεύδη και βαλεριανικό οξύ. Και τα τρία αυτά είναι ουσίες τονωτικές και αντισπασμωδικές. Η εκρίζωση των φυτών γίνεται κατά το φθινόπωρο, δηλαδή τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Ακολουθεί πλύσιμο με άφθονο νερό και αποξήρανση σε ειδικά ξηραντήρια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γάτες δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στη βαλεριάνα, της οποίας τρώνε τα φύλλα σαν καθαρτικά. Γι αυτό και στη Γαλλία η βαλεριάνα είναι γνωστή σαν «βότανο της γάτας».

Χρησιμότης:

Άσθμα, Δηλητηριάσεις, Επιληψία, Καούρες, Καρδιοπάθειες. Παράλυση, Παχυσαρκία, Σπασμοί, Ταχυκαρδία, Τέτανος, Υστερία.